ارزیابی برخی ویژگی¬های زراعی، فیزیولوژیکی و کیفی علوفه در کشت مخلوط ذرت با چند لگوم به عنوان کشت دوگانه

امروزه کشت مخلوط گراس با لگوم به خاطر بالا رفتن ارزش غذایی علوفه مخلوط به لحاظ تأمین انرژی از گراس و پروتئین از گونه لگوم بیشتر مرسوم است. به منظور بررسی اثر کشت مخلوط ذرت با لگوم بر برخی از صفات زراعی، فیزیولوژیکی و کیفی علوفه، آزمایشی در دو سال زراعی 85-1384 و 86-1385 به صورت طرح بلوک­های کامل تصادفی با سه تکرار در ایستگاه تحقیقات کشاورزی دانشکده کشاورزی دانشگاه تبریز اجرا شد. تیمارها کشت خالص شبدر برسیم، ماشک گل خوشه ای، لوبیا، گاودانه و دو هیبرید ذرت (هیبرید سینگل کراس 704 و 301) در تراکم مطلوب و همچنین کشت مخلوط هیبرید ذرت 704 و 301 با هر یک از این لگوم­ها به صورت افزایشی کامل را شامل بود. نتایج حاصل از تجزیه داده­ها نشان داد که در بین لگوم­ها، ماشک گل خوشه­ای موجب کاهش معنی­دار ارتفاع بوته ذرت نسبت به کشت خالص شد. بعد از ماشک، گاودانه در رتبه دوم قرار داشت. ولی، لگوم­ها اثری بر تعداد برگ ذرت نداشتند. همچنین بیشترین درصد پوشش سبز سبز و نور دریافتی توسط کانوپی مخلوط در کشت­های مخلوط­ ذرت با ماشک گل خوشه­ای حاصل شد. بررسی شاخص­های کیفی علوفه نشان داد که میزان dmi (ماده خشک مصرفی)، ddm (ماده خشک قابل هضم)، nel (انرژی ویژه شیردهی) و ارزش نسبی تغذیه­ای (rfv) علوفه در نتیجه مخلوط ذرت - لگوم افزایش پیدا کرد. در این مطالعه، میزان rfv  کل فقط در مخلوط ذرت 301 با لوبیا بیشتر از 151 بود. بنابراین، می­توان نتیجه گرفت که علوفه حاصل از مخلوط هیبرید زودرس 301 با لگوم مذکور از نظر ارزش تغذیه­ای در حد عالی قرار دارد. در نتیجه این تحقیق پیشنهاد می­کند که در یک سیستم کم نهاده در شمال غرب کشور، کشت مخلوط ذرت با لگوم به ویژه ذرت 301 با ماشک گل خوشه­ای و لوبیا می­تواند به عنوان یک سیستم تولید علوفه، جایگزین تک کشتی ذرت شود.